كدام كشور دقيق‌ترين شناخت را از ايران دارد؟

ما ابتدا “شناخت” و “دقيق ترين” را تعريف مي كنيم. شناخت به معناي درك يك پديده يا جامعه آن گونه است كه هست. شايد هيچ ملتي به اندازه انگليسي ها علاقه اي به درك رويدادهاي “متفاوت و متناقض” نداشته باشد. دولت و دانشمند بريتانيايي از توانايي فكري براي تشخيص موضوع مورد مطالعه از سيستم اعتقادات و خواسته ها برخوردارند: به دنبال درك موضوع به همان شكلي است كه وجود دارد و بدون قبول موضوع با منطق خود. در فرآيند شناخت سعي نمي كند موضوع را تغيير دهد. نظريه تغيير انگليس بر اين اصل استوار است: چرا اصولاً ديگران را تغيير مي دهم؟ آيا يك هندي يا چيني يا قطري مي تواند وارد دنياي ذهني و عيني بريتانيايي شود؟ براي تغيير جوامع ديگر به چه پول و منابع نياز داريد؟ اينگونه است كه انگليسي ها به راهروهاي دخمه پرپيچ و خم مي روند (هزارتواين موضوع در ادامه به كاوش و استخراج يك سيستم “كنش-واكنش” با ذهن ، جامعه شناسي و روانشناسي مي پردازد. او به دنبال چيزهايي مانند خوب و بد ، اشتباه و درست ، عاقل و نادان ، موفق و ناموفق نيست. دانش دقيق يعني: مخاطب چه فكر مي كند؟ چه چيزي براي او مهم است؟ علت عصبانيت او چيست؟ دليل خوشحالي او چه مي تواند باشد؟ اولويت ذهن چيست؟ منابع رضايت و نارضايتي او چيست؟ و شايد مهمتر از همه ، تعريف زندگي سوژه چيست؟ زبان انگليسي ، صرف نظر از ذهنيت آن ، به دنبال يافتن پاسخهاي معتبر با دقت دقيق و عيني است ، زيرا تغيير و تقليد از روحيات ، آداب و رسوم و باورهاي ديگر مردم بسيار دشوار و حتي غيرممكن است. هدف از دانش عميق اجتماعي و رواني در مورد اين موضوع چيست؟ هدف ايجاد حلقه اي است كه در آن او و مخاطبان در اين حلقه مشترك علايق مشترك را تعريف كرده و آنها را در درصد هاي مختلف پياده سازي مي كنند.

نكته كليدي در بحث فوق اين است كه مخاطبان يك كشور تا چه حد مي توانند تعصبات ، ارزشها و كليشه هاي خود را درك و تحليل كنند. ايده هاي از پيش تصور شده يا تصورات پيش ساخته فقط ديگران را با لنزهاي خود اشتباه مي گيرند. ترسيم دنياي ديگران و تركيب نكات رفتاري بر روي نقشه اي بزرگ از تفكرات يك فرد يا ملت يك ويژگي است. از قديم گفته اند كه جهان دنياي اطلاعات و دانش است. اما شايد بتوان به نكته مهم تري اشاره كرد: پردازش داده ها مهمتر از خود داده ها است (پردازش داده ها). انگليسي ها از آنچه نشان مي دهند مطمئن هستند ، اما هنگامي كه در صحنه بين المللي با اختلاف و تناقض روبرو مي شوند ، سعي مي كنند آن را به نفع خودشان هضم كنند. آنها براي آشنايي با كشورها و جريانات ، تا آنجا كه ممكن است سيستم هاي اعتقادي را كنار گذاشته و سعي مي كنند مخاطبان را از گوشه و كنار جهان درك كنند. بنابراين ، در جنبش بين المللي چند صد ساله بريتانيا ، انگليسي ها به دنبال دموكراتيزه كردن ديگران نبودند. در تاريخ قاجار گفته مي شود كه سفير جديد انگليس در ايران در بازار كاشان قدم مي زد و ناگهان اذان شنيده شد. از مترجم ايراني مي پرسد: اين چه صدايي است؟ مي گويد: نداي مردم اين است كه نماز ظهر را در مسجد بخوانند. مي پرسد: آيا اين خلاف منافع انگليس است؟ پاسخ اين است: نه ، اينها سنت ها و رسوم ديني است. سپس آرام مي گويد: ما كاري به اذان ، مناسك عبادي و مسجد نداريم. اينها مسائل محلي است. اگر درك و پردازش اطلاعات توسط يك مخاطب فرضي فقط بر اساس سيستم تفكر پردازنده باشد ، تعداد خطاها افزايش مي يابد. باراك اوباما حتي در مصاحبه با مجله آتلانتيك در آخرين سال رياست جمهوري خود در مه 2016 ، به اشتباهات سياست خارجي و مشكلات پردازش داده ها اشاره كرد. به دليل فناوري ، هيچ كشوري نمي تواند به اندازه ايالات متحده اطلاعات را در كل سيستم بين المللي كنترل و به آن دسترسي پيدا كند ، اما دسترسي به اين اطلاعات لزوماً منجر به ناتواني آن در كار نمي شود. اغلب گفته مي شود كه براي پردازش داده ها مدرك دانشگاهي لازم است ، اما داشتن متدولوژي مهمتر از اخذ ديپلم است. تشخيص آنچه هست و آنچه بايد باشد به مهارت هاي روش شناختي زيادي و در عين حال درك عميق از نظريه هاي مردم شناسي نياز دارد. يكي از نمادهاي مردم شناسي براي انگليسي ها اين است كه دشمن 100٪ شكست نمي خورد ، زيرا مي تواند فوراً منفعتي داشته باشد. از لحاظ نظري ، هيچ فرد يا جامعه اي نمي خواهد به طور كامل شكست بخورد. برخورد با دشمن قطعاً تخصصي است كه با اخذ مدرك يا دكترا به دست نمي آيد. ضعيف ترين روش ، روش كلامي يا مدرن توييتر است. چيني ها از نظر دوستان و دشمنان بعد از انگليسي ها دومين كشور قدرتمند هستند. سان تزو مي گويد: دشمن وقتي كار اشتباهي انجام مي دهد نبايد نگران باشد. انگليسي ها و چيني ها بي صدا ترين سياستمداران را دارند و خاورميانه از همه عصباني تر است. به طور كلي ، ريشه عصبانيت و سردرگمي شخصي و سياسي ، عدم اعتماد به نفس است.

در دوران پس از رنسانس ، بريتانيا و فرانسه 155 بار با يكديگر جنگيدند ، و حتي در حال حاضر آنها در خلوت از يكديگر خوب صحبت نمي كردند ، اما منافع مشترك داشتند. در اصل ، مردم و جوامع در تأييد يكديگر مشكل دارند ، اما اين منافع است كه آنها را متحد مي كند. بنابراين ، شايد در تمام متون بشردوستانه ، هيچ دانشي مهمتر از شناخت “طبيعت انسان” نباشد. وقتي ديپلمات هاي ايراني به اعراب خليج فارس گفتند: شما امنيت خود را خريداري مي كنيد ، اين به دليل چندين ضعف شناختي است. اول ، اين افراد تاريخ را نخوانده اند و با مسائل صد سال گذشته در شبه جزيره عربستان آشنايي ندارند. ثانياً ، آنها با ساختار اجتماعي و قبيله اي منطقه ناآشنا هستند و سوم اينكه از چه منابع داخلي براي تامين امنيت ملي اين كشورها انتظار مي رود؟ همين بي دقتي باعث بدبيني زيادي شد. آيا مي توان گفت در سياست خارجي ايران حداقل ميزان صبر در پايبندي به روانشناسي گفتار و مديريت وجود دارد؟ خواننده گرامي ، مي توان نتيجه اين بحث را به دليل حفظ وضع موجود و عدم تغيير مورد انتقاد قرار داد. پاسخ اين انتقاد اين است كه تغيير در بستر خود امكان پذير است. تا زماني كه زمينه هاي فكري ، اجتماعي و ساختاري آماده و متقاعد كننده نباشند ، تغييري ايجاد نخواهد شد. دولت فدرال آمريكا حدود 16000 شركت تابعه دارد ، بنابراين تغيير سياست به كندي انجام مي شود (اينرسي) و در كشوري مانند چين يا روسيه ، تغيير سياست خارجي نتيجه مبادله و محاسبات در گروه هاي بسيار كوچك است و مشمول بوروكراسي است. دليل علمي شكست برجام ، آگاهي بازيگران بين المللي سيستم بر اساس نمونه هايي از سيستم هاي داخلي بود. در عين حال ، عدم آشنايي رسانه هاي محلي با تاريخ بين المللي و اين قطعه منجر به رقص و جشن هاي اوليه شد. يكي از مباني نظري جنگ و رويارويي بي پايان در خاورميانه اين است كه به طور كلي همه مي خواهند مانند ديگران باشند و قادر به تشكيل حلقه هاي مشترك نيستند.

در مورد سياست خارجي ايران و رفتارهاي بين المللي از عبارت “آنچه بايد و نبايد باشد” چه مي توان گفت؟ منافع مشترك ايران در منطقه چيست؟ در روابط بين الملل امروز ، منطقه گرايي به معني روابط گسترده اقتصادي گسترده است. با اين حال ، اين منطقه گرايي به پيش شرط هاي موجود در زمينه باورهاي سياسي ، فرهنگي و تاريخي بستگي دارد و بنابراين منطقه گرايي موفق ده كشور عضو آسه آن در جنوب و شرق آسيا ، همراه با روابط وسيع تاريخي ، اجتماعي ، مذهبي و حتي اقتصادي. زماني جبر جغرافيايي كشوري را وادار مي كرد كه بدون پذيرش همسايه خود ، مانند كره جنوبي با چين تعامل كند. اما گاهي كشوري مانند كشورهاي اسكانديناوي به دلايل مختلف همسايه خود را در ذهن و قلب خود مي پذيرد. ظاهراً عراقي ها كه اشتراكات زيادي با ايران دارند ، از زبان خود نيز راحت ترند. پاكستان تا حد زيادي خود را با اعراب خليج فارس معرفي كرده است. اعراب خليج فارس مراكز مشترك زيادي دارند و انتخاب هاي زيادي دارند زيرا چندين تريليون دلار ثروت دارند و در اعماق ذهن خود ايران را فقط يك جبر جغرافيايي مي دانند. حتي جمهوري آذربايجان مشاركتهاي زيادي با تركيه و اسرائيل برقرار كرده است. به نظر مي رسد تركيه هميشه به دنبال فرصت است. روش دولت بايدن در هفت ماه گذشته اتحاد ايران منفي خاورميانه و كنترل آن از راه دور بوده است. ايالات متحده مي خواهد از طريق ادغام اقتصادي واقعيت هاي سياسي جديدي ايجاد كند.

تجربه نزديك نويسنده با 114 كشور نشان مي دهد كه امروز ، هر چقدر هم كه ايران را بشناسند ، سه كشور هند ، مصر و ژاپن واقعاً ايران را در سطح حكومت و مردم به رسميت مي شناسند. ايران و ايرانيان خود را به عنوان يك فرهنگ مي بينند و مي بينند ، هر چند كه از فشارهاي غربي دور شده اند. اما در سطح منطقه ، ايران كشوري بسيار خاص و غريبه است و نتوانسته است منافع خود را با يك كشور مرتبط كند. به همين دليل ، اعمال تحريم ها آسان است زيرا هيچ منافع راهبردي با يك كشور ندارد. همانطور كه اين نويسنده در كتابي در زمينه سياست خارجي ايران در سال 1999 توضيح داده است ، به نظر مي رسد مهمترين منبع امنيت و حاكميت ملي در خاورميانه گسترش روابط اقتصادي و تجاري گسترده است ، بنابراين 9 ميليون سرخپوست باقي مانده است. كشورهاي جهان حدود 35 ميليارد دلار در سال به كشورهاي حوزه خليج فارس كمك مي كنند. اما از لحاظ نظري و شناختي ، گسترش چنين روابط اقتصادي در منطقه بدون كاهش تنش ها در روابط بين المللي امكان پذير نخواهد بود. اگر هدف كارآيي و ثبات در زندگي مردم ايران باشد ، سهم سياست خارجي در شكل گيري اين دكترين مي تواند به 70 درصد برسد. به همين دليل ، دانش بين المللي درباره آنچه در مورد سياستمداران ، نويسندگان و رسانه ها صادق است براي آينده ايران بسيار مهم است.

در نتيجه ، 15 كشور به ترتيب به دليل آشنايي عميق با فرهنگ ، جامعه ، سياست و روانشناسي ايران فهرست بندي شدند. اين بخش بر اساس تحقيقات و مشاهدات نويسنده در صدها كنفرانس بين المللي به عنوان دانشجوي روابط بين الملل در 25 سال گذشته است:

گروه A (شناخت منحصر به فرد)

گروه B (دانش عالي)

گروه P (دانش ثانويه)

گروه T. (شناخت ضعيف)